OKUL BAŞARISINDA VELİLERE DÜŞEN GÖREVLER
Ders çalışma ve ödev hazırlama öğrencilerin kendi sorumluluğuna bırakılması gereken
bir görevdir. Öte yandan, zaman içerisinde kazanılacak olan bu sorumluluğu oluşturmada siz
veliler birinci derecede önemlisinizdir. İlköğretim yıllarında gelişimlerine uygun
sorumluluklar vermeye bağlayarak öğrenim yaşantıları boyunca ödev ve ders çalışma
sorumluluğunu almaları ve bu konuya belli bir sistem içinde yaklaşmaları için velilerimizin
dikkate etmesi gereken belli noktalar vardır. Özellikle ilköğretimin ilk kademesindeki
öğrenciler ders çalışma alışkanlığını kazanabilmek için ailelerinin desteğine ihtiyaç duyarlar.
Başlangıçta bu desteği vermek ödev yaparken onun yanında bulunmakla eş anlamlıyken
zaman içinde sadece danışabileceği biri konumuna gelmeniz gerekir.
ÇALIŞILACAK YERİN BELİRLENMESİ
Bazı öğrenciler aileden birinin gözetimi altında salonda veya mutfak masasında daha
iyi çalışırken bazıları ise engellenmeyecekleri sessiz bir ortamda, odalarında çalışmayı
tercih ederler. Çocuklardan bazıları müzik dinleyerek çalışırlar. Bu, onların
dikkatlerini yoğunlaştırmalarına yardımcı olur. Diğer çocuklar için ise etraftan gelen
gürültü rahatsız edici, dikkat dağıtıcı olabilir.
Bu farklı ders çalışma tarzlarının dışında, çalıştığı yerde telefon, televizyon vb.
eşyaların bulunmamasına dikkat etmeniz gerekir.
ÇALIŞMA ORTAMININ DÜZENLENMESİ
Çocuğunuzun her ders için gerekli kâğıtları içine
koyabileceği dosyalar bulundurabilirsiniz. Bu dosyaların içinde
önceden yapılmış ödevler, çözülmüş testler saklanabilir. Böylece
bu malzemeler daha sonraki ödevlerde veya sınavlarda işe
yarayabilir.
ÇOCUĞUN BAŞARISINDA AİLEYE DÜŞEN SORUMLULUKLAR
1- Çocuğunuzla sağlıklı iletişim kurun: Çocuğunuzla olan iletişiminizde rahat olun,
çocuğunuzun duygularını, düşüncelerini anlamaya çalışın, onu dinleyin. Sınavları, yüksek
notlar almayı hayatın en önemli olayı olarak çocuğunuza yansıtmayın. Çocuğunuza farklı
alternatifler sunmaya çalışın. Çocuğunuzu teşvik edin fakat teşvik ederken yapıcı olun.
2- Aileler çocuğu her yönüyle tanımalı: Çocuğun ilgi, yetenek ve becerilerini kapasitesi
oranında gerçekçi bir Şekilde değerlendirme zorunluluğu olduğu için ailenin yapması
gereken çocuğun ilgilerini, yeteneklerini, bireysel ve kişilik özelliklerini bilmektir. Bunu
yapmak için de ailenin çocuğuyla ilgili olarak sürekli bir gözlem yapması ve çocuğun
öğretmenleriyle işbirliği ve diyaloğa girmesi gerekmektedir.
3- Olumsuz etiketlemeler kullanmayın: Ailenin küçük yaşlardan itibaren, çocuklarından
yüksek başarı beklentisi ve bu beklentiyi karşılamak için de çocuğun eleştirilmesi, cezayla
ders çalışmaya zorlanması, onları olumsuz bazı sıfatlarla yargılaması (tembel, haylaz,
sorumsuz, vb.), çocuğun kendine olan güveninin azalmasına, düşük benlik saygısı
geliştirmesine ve sonuçta da çocuğunuzda kaygıya, başarısının düşmesine neden olur. Bu
gibi durumlarda anne-babanın yapması gereken davranış, çocuklarında mutlak olarak
yüksek başarı beklentisi içerisine girmemeleri, onların kapasiteleri oranında başarılı
olabileceklerini kabul etmeleri ve onların kaygılarını yükseltecek tutum ve davranışlardan
kaçınmalarıdır.
4- Çocuğunuza karşı esnek olun ve duygusal açıdan katı davranmayın: Çocuğun gelecek
hakkındaki fikirlerine hoşgörü ile yaklaşılmalı, onun vereceği kararlar mantık ilkeleri
çerçevesinde değerlendirmeli, bu kararlara duygusal açıdan yaklaşılmamalıdır.
5- Çocuğunuzun ders çalışması konusunda baskıcı bir tutumla yaklaşmayın:
çocuğun ders çalışma
yöntemine müdahale edilmemeli,
bu konuda gereksiz tartışmalara
girilmemeli, kendisine
hissettirilmeden sistemli ve düzenli
çalışması konusunda kontrol
sağlanmalıdır.
6- Aile ortamı çocuğunuzun
başarılı olmasında önemli olan
etkenlerden birisidir:
Çocuğunuzun zihinsel olarak
dikkatini derse verebilmesi için;
Anne-baba arasında doğabilecek
tartışmalar çocuğa
hissettirilmemelidir. Yukarıdaki
koşulu eğer taşıyorsanız, anne-baba olarak yapmanız gereken; tartışma konusu olan problem ne ise çocuğa yansıtılmadan
çözüme kavuşturmalısınız. Aksi halde zaten sınav ve not kaygısı yaşayan çocuğunuz, böyle
bir sorunla karşılaştığı zaman bunalıma girebilir ve çocuğunuzun başarısı olumsuz yönde
etkilenebilir.
7- Aile yapısı, ailedeki bireylerin eğitime bakış açısı, çocuğun başarısını önemli ölçüde
etkilemektedir: Aile yapıları, ailedeki bireylerin birbirleri ile olan ilişkileri, bu kişilerin
eğitim hakkındaki görüşleri, çocuğunuzun sınavlara, derslere, ödev yapmaya ve geleceğe
bakış açısını da önemli ölçüde etkileyebilir. Burada anne-babaya düşen sorumluluk
çocuğun eğitimi üzerinde etkisi olan tüm aile bireylerinin eğitim hakkındaki görüş ve
tutumlarının tutarlı olmasını sağlamaktır. Örneğin anne-babası çocuğun gelecekte rahat bir
yaşam sürmesinin ve hayatını garantiye almanın yolunun üniversite eğitiminden geçtiğini
vurgulayıp da amcasının, dayısının “okuyup da ne yapacaksın, nasıl olsa boşta
gezeceksin, okuyanlar da ne yapmış” gibi sözleri çocuğun eğitim hakkındaki görüşlerinde
çelişkiye yol açabilir ve bocalamasına neden olabilir. Bu da başarısını olumsuz yönde
etkileyebilir.
8- Çocuğunuzun daha rahat ders çalışabilmesi için
normal yaşam düzeninizi bozmayın: Evdeki fiziksel
ortamı uygun hale getirmekle beraber aile
yaşantınızda gereksiz sınırlamalara veya
değişikliklere gitmeyin. Günlük yaşam düzeninizdeki
abartılı değişiklikler veya sınırlamalar çocuğunuzun
kendi üzerinde daha fazla baskı hissetmesine ve daha
fazla kaygılanmasına neden olur. Burada sizlerin
yapması gereken davranış çocuğunuzun derslere
hazırlanması ve rahat ders çalışabilmesi için normal
yaşam düzenini bozmama ve hayatı normal akışında
sürdürmektir. İyi niyetlerle başlanılan bu
değişiklikler abartıldığında öğrenciler üzerinde ters
etki yapabilmektedir.
9- Kendi amaçlarınızla çocuğunuzun amaçlarını birbirine karıştırmayın: Kendi amaç ve
isteklerinizi çocuğunuza benimsetmeye çalışmayınız. Örneğin gençliğinde anne-babanın
yapmak isteyip de yapamadığı, ulaşmak isteyip de ulaşamadığı hedeflerini çocuktan
istemesi ve bu konuda doyuma ulaşmaya çalışması, çocuğun içsel dünyasında çatışmaya
neden olabilir (bir taraftan ailesinin istekleri, diğer taraftan kendi istekleri) ve başarısını
olumsuz yönde etkileyebilir. Anne-babaya düşen görev çocuğunuzun tercihlerinde
çocuğunuzun beklentilerini dikkate almak ve tercihlerini desteklemektir.
10- Çocuğunuzun çalışabilmesi için uygun ortam hazırlayın: Burada ailenin yapması
gereken çocuğunuzun ders çalıştığı ortamı olanaklar dâhilinde ışıklandırmak, havalandırmak,
anlık doğabilecek ihtiyaçlarına cevap verebilecek Şekilde düzenlemektir. Ders çalışan
çocuğunuzun odasına yakın odalarda TV ve müzik seti gibi elektronik eşyaların sesinin makul
ve rahatsız edici olmayan bir düzeyde olması sağlanmalıdır. Aksi halde çocuğunuzun
motivasyon düzeyi azalabilir ve bu da başarısını düşürebilir.
10- Motivasyon başarı üzerinde çok önemli bir etkiye sahiptir: Bu durumda anne-babanın
yapması gereken davranış: Çocuğunuzun kendisi için bir takım hedefler belirlemesi sağlanmalıdır. Çocuk bu hedeflerine ulaştıkça aile onu ödüllendirmeye çalışarak,
çalışmasını pekiştirmelidir. İstekli olduğu ve çalıştığı sürece başarılı olabileceğini
belirtiniz. Ona güvendiğinizi hem sözlerinizle hem de davranışlarınızla, jest ve
mimiklerinizle belli etmeye çalışınız. Çocuğunuzu başarılarından dolayı takdir ediniz ve
övünüz. Vereceğiniz ödüller; sevginin gösterilmesi, övgü sözleri, göz teması, nadiren
maddi hediyeler, özel bir yemek veya etkinlik vb. olabilir.
13-Çocuğunuzu kendi yeteneklerine uygun, gelecekte onu mutlu edecek bölümleri
seçmesine yardımcı olun: Onun sınırlarını zorlayacağı, başarılı olamayacağı meslekleri tercih
etmesi yönünde zorlamayınız. İnsanların ilgi ve becerilerinin farklı olduğunu unutmayınız.
burada anne babalar çocuğunun seçeceği bölüm ve meslek tercihine saygı göstermeli,
çocuğunun ilgi duyduğu ve yetenekli olduğu alanlarda başarıyı yakalamasının yüksek bir
olasılık olduğunu göz ardı etmemelidir. Aile, çocuğunun aldığı karara saygı duymalıdır.
Çünkü aldığı bu karar ileriki yaşamında seçtiği meslekte daha başarılı ve verimli olabilmesine
olanak sağlayabilir. Başarısızlığını yargılamayınız ve eleştirmeyiniz. Tekrar denemesi ve daha
iyi hazırlanması için teşvik ediniz.
ÇOCUĞUNUZUN SINAV KAYGISI VE NOT KAYGISI YÜZÜNDEN BAŞARISIZ
OLMASINII İSTEMİYORSANIZ;
1. Onun stres faktörlerini hesaba katın ve psikolojik durumuna dikkat edin.
2. Kendini tanıması ve yeteneklerini geliştirmesi için uygun fırsatlar tanıyın.
3. Tutum ve davranışlarınızla sınav ve not konusunda onu paniğe sokmayın.
4. Ders çalışırken belli aralarda dinlenmesini sağlayın.
5. Ders çalışma zamanları dışında kendisine zaman ayırması
konusunda teşviklerde bulunun.
6. Derslerine engel olabilecek isteklerini uygun bir şekilde
kırıcı olmadan sınırlayın.
7. Başarısını diğer kişilerle kıyaslamayın.
her Zaman Onun Yanında
olduğunuzu Çocuğunuza hissettirin.