Kaptan gemi adamıdır ve donatanla yapmış olduğu mukavele hizmet aktidir. Kaptan aynı zamanda birçok muamelelerle donatanın temsilcisi durumundadır. Bu temsil doğrudan doğruya kanuna istinat eder.
Kaptanın salahiyetleri:
1. İdari salahiyetleri: Kaptan gemi adamları üzerinde inzibati salahiyetlere sahiptir. Gemi nizam ve inzibatını korumak maksadı ile birtakım tedbirler alabilir. Halin icabına göre yolcular üzerinde bile zor kullanabilir. Bir kimseyi bir yere kapatabilir, gemiden uzaklaştırabilir.
2. Teknik salahiyetleri: Kaptan geminin sevk ve idaresine salahiyetli olan kimsedir. Onun bu konuda verdiği emirler yerine getirilmek mecburiyetindedir. Geminin sevk ve idaresi konusunda ona, donatan bile emir veremez. Her ne kadar makinalara taalluk eden işler baş mühendise ait ise de neticede hukuki sorumluluk kaptana düşer.
3. Ticari salahiyetler: Kaptan gemisinin idaresine vazifeli bulunduğu müddetçe her bakımdan donatanı temsil eder.
Kaptan gemi adamı alabilir, gemi adamlarının vazifelerinde değişiklik yapabilir, kaptan navlun mukaveleleri yapabilir, konşimento verebilir. Kaptan donatan namına dava açabilir.
Kaptan zorunluluk karşısında ödünç para ve kredi alabilir.
Kaptan kati zaruret karşısında, mahkemece tayin edilecek ehli vukufun dinlenmesi ve tesbiti ile ve varsa Türk Konsolosluğunun mütalaası da sorulmak şartı ile açık arttırma neticesinde gemisini satabilir.
Kaptan donatanın temsilcisi olduğu gibi yükle ilgililerin de temsilcisi sayılır. Bu salahiyetini kaptan kanundan alır.
Kaptan yükle alakalı olanların haklarını korumakla görevlidir.
Kaptanın vazifeleri:
1. Yolculuk başlamadan önceki vazifeleri:
a. Geminin denize elverişli hale getirilmesi:
Geminin makina, tekne ve genel donanım gibi esas kısımlarının yapacağı yolculuğun normal rizikolarına karşı koyacak duruma getirilmiş olmasına denir. Kaptan herşeyden önce bunu yapmakla mükelleftir.
b. Geminin yola elverişli hale getirilmesi:
Denize elverişli hale getirilmiş olan gemi, yük ve istif, akaryakıt, kumanya, cankurtaran, yangın söndürme, gemi adamlarının sayısı ve yeterliliği bakımından o yolculuğun normal rizikolarına karşı koyabilecekse bu gemiye yola elverişli denir.
2. Yolculuk başladıktan sonra kaptanın vazifeleri:
a. Geminin sevk ve idaresi
b. Gemide hazır bulunmak
c. Gemi jurnalini noksansız tutmak
d. İcabı halinde deniz raporu almak
3. Ticari mükellefiyetleri:
a. Kaptanın donatım talimatına uyması: Normalde kaptan donatan ve yükle ilgililerin talimatına uymak mecburiyetindedir. Ancak bu talimat onun gemicilik bilgi ve tekniğiyle alakalı olamaz. Gemicilik tekniği ve bilgisi ile ilgili hususlarda kaptana talimat verilemeyeceği gibi, kaptan da buna uymak mecburiyetinde değildir.
b. Kaptan geminin durumundan, yaptığı mukavelelerden, açılan davalardan donatana düzenli olarak bilgi vermek zorundadır. Kaptan her fırsatta donatana hesap vermek mecburiyetindedir.
c. Yük sahiplerine karşı mükellefiyetler: Kaptan yüke kafi derecede dikkat ve ihtimamı göstermek, yük için her türlü tedbirleri almakla mükelleftir.
Bu tedbirleri alırken mümkün olduğu kadar yükle ilgili olanlardan talimat almaktadır.
0 yorum:
Yorum Gönder